 |
UWAGA UCZNIOWIE KLAS 5, 6, 7, 8
23 KWIETNIA 2024 r. o godzinie 14.25 w sali 21
Konkurs obejmuje znajomość mórz, zatok, cieśnin, kanałów
NAGRODY: ocenę celującą oraz pochwałę w dzienniku otrzymuje uczeń, który uzyskał co najmniej 75% poprawnych odpowiedzi;
Zgłoszenia przyjmuję do 19 kwietnia.
ZAPRASZAM DO UDZIAŁU M. ŚLIWKA
|
| |
UWAGA UCZNIOWIE KLAS 4 - 8
Zapraszamy do udziału w konkursie na
PRZEDMIOTOWĄ POMOC DYDAKTYCZNĄ.
Tutaj znajdziecie Regulamin Konkursu.
Lista propozycji pomocy dydaktycznych do konkursu
ZAPRASZAMY DO UDZIAŁU
nauczyciele przedmiotów matematyczno-przyrodniczych
|
KONKURSY GEOGRAFICZNE W ROKU SZKOLNYM 2023/2024
|
Klasa |
Tytuł konkursu |
Data |
|
|
7, 8 |
Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy - etap I szkolny |
19 Październik |
godzina 8.00, sala 21 |
|
7, 8 |
Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy - etap II rejonowy |
23 Listopad |
godzina 11.00 biblioteka szkolna |
|
5 |
Palcem po mapie – Europa |
16 Styczeń |
godzina 14.25 sala 21 |
|
5 |
Kraje afrykańskie (ze stolicami i flagami) |
26 Marzec |
godzina 14.25 sala 21 |
|
|
Przez morza i oceany - Ocean Atlanrtycki i Ocean Arktyczny |
23 Kwiecień |
godzina 14.25 sala 21 |
|
5 |
Mistrz geografii klas piątych |
Maj |
|
|
6 |
Palcem po mapie – Afryka |
16 Styczeń |
godzina 14.25 sala 21 |
|
6 |
Kraje afrykanskie (ze stolicami i flagami) |
26 Marzec |
godzina 14.25 sala 21 |
|
6 |
Przez morza i oceany - Ocean Atlantycki |
23 Kwiecień |
godzina 14.25 sala 21 |
|
6 |
Mistrz geografii klas szóstych |
Maj |
|
|
7 |
Palcem po mapie - Azja |
16 Styczeń |
godzina 14.25 sala 21 |
|
7 |
Kraje afrykańskie (ze stolicami i flagami) |
26 Marzec |
godzina 14.25 sala 21 |
|
7 |
Przez morza i oceany - Ocean Atlantycki |
23 Kwiecień |
godzina 14.25 sala 21 |
|
7 |
Znam mapę Polski |
Maj |
|
|
8 |
Kraje świata (ze stolicami) |
16 Styczeń |
godzina 14.25 sala 21 |
|
8 |
Kraje afrykańskie |
26 Marzec |
godzina 14.25 sala 21 |
|
8 |
Przez morza i oceany - Ocean Atlantycki |
23 Kwiecień |
godzina 14.25 sala 21 |
|
8 |
Znam mapę fizyczną świata |
Maj |
|
Regulamin i zakres materiału do poszczególnych konkursów znajdziecie TUTAJ
ZAPRASZAM DO UDZIAŁU
DZIEŃ ZIEMI
22 KWIETNIA DZIEŃ ZIEMI
By poznać tajemnice zachowania się naszej planety, powinniśmy uświadomić sobie fakt, że świat pod naszymi stopami nie został raz na zawsze ukształtowany, lecz ciągle się zmienia. Ziemia pozostaje w powolnym, nieustającym ruchu. Pod solidną skorupą naszej planety trwają niewidoczne ruchy plastycznych skał, powodujące np. trzęsienia ziemi, wybuchy wulkanów.
Ziemia powstała ok.4,6 miliardów lat temu, przypuszczalnie w wyniku procesu akrecji materii w obrębie chmury pyłu i gazu otaczającej pierwotne Słońce. Drobne cząsteczki stopniowo łączyły się w coraz większe grupy i w końcu utworzyły jedno ciało – pierwotną Ziemię. Ciało to, bombardowane przez meteoryty, zawdzięcza swój kulisty kształt współdziałaniu rotacji i grawitacji.
W trakcie procesu akrecji zderzenia cząstek wyzwalają energię i powodują wydzielanie się ciepła. Materia Ziemi musiała być zatem w znacznym stopniu roztopiona. Przyciąganie ziemskie spowodowało jej wewnętrzne zróżnicowanie – najcięższe pierwiastki (żelazo, nikiel) przemieściły się ku środkowi, tworząc jądro, składniki lżejsze powędrowały ku powierzchni (krzemionka, tlenek glinu). Wydzielały się pary i gazy, w wyniku czego powstała pierwotna atmosfera i hydrosfera.
Cechy fizyczne Ziemi i elementy jej orbity:
• średnica biegunowa 12 713km
• średnica równikowa 12 756 km
• spłaszczenie 0,0034
• masa 5,98x1024 kg
• średnia gęstość 5,52g/cm3
• przyspieszenie ziemskie na równiku 9,78m/s2
• minimalna odległość o Słońca 147100 000 km
• okres obiegu wokół Słońca 365 dni
• przeciętna prędkość orbitalna 29,79 km/s
Ciekawostki
1.Ziemia jest trzecią w kolejności od Słońca planetą. Jest również pierwszą od Słońca posiadającą naturalnego satelitę.
2. Pod względem wielkości, Ziemia zajmuje piąte miejsce pośród planet Układu Słonecznego.
3.Atmosfera Ziemi składa się z wielu gazów, spośród których najwięcej jest azotu, który stanowi około 78,1% atmosfery, tlen 20,9%, argon 0,93%. Pozostałe gazy, które można znaleźć w składzie ziemskiej atmosfery to: neon, hel, metan, krypton i wodór. Podzielona jest na warstwy, z których najniższą jest troposfera (6 do 20 km), następnie stratosfera (20 do 50km), mezosfera (50 do 85 km), termosfera (85 do 690 km) i egzosfera (690 do 10,000 km).
4. W zależności od klasyfikacji na Ziemi wyróżniamy istnienie od pięciu do siedmiu kontynentów. Według najbardziej powszechnego podziału istnieją: Europa, Azja, Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Afryka, Australia i Antarktyda. Z geologicznego punktu widzenia jednak Europa i Azja tworzą jeden kontynent – Eurazję.
5. Ziemia jest planetą pełną, życia. Zamieszkuje ją około 11 milionów gatunków, z czego dotychczas opisano około 1,9 miliona.
6. Jądro Ziemi jest kulą o średnicy 6940 km – jest więc większe od Marsa. Zbudowane jest ze stopu niklu i żelaza z niewielkimi domieszkami innych pierwiastków. Osiąga temperatury od 5500 do 6500 °C, a panujące tam ciśnienie wynosi 13,5 mln atmosfer.
7. Najwyższym punktem na Ziemi jest Mount Everest. Szczyt ma wysokość 8848 m n.p.m, nie jest jednak najdalej oddalonym od środka planety punktem, gdyż ten tytuł przypadł wierzchołkowi góry wulkanicznej Chimborazo znajdującej się w Ekwadorze.
8. Najniższym punktem na naszej planecie jest rów Mariański. Głębokość położonego na Oceanie Spokojnym rowu w najniższym punkcie wynosi 10 924 m p.p.m. Rekord zanurzenia w rowie Mariańskim został ustanowiony 26 marca 2012 roku przez reżysera Jamesa Camerona, który na pokładzie jednoosobowego batyskafu „Deepsea Challenger" zszedł na głębokość 10 898 metrów.
9. Długość doby na Ziemi nieustannie się zwiększa. W pierwszych milionach lat istnienia Ziemi, doba trwała jedynie cztery godziny. Od samego początku Ziemia obracając się wokół własnej osi, traci energię, a to przekłada się na coraz mniejszą prędkość obrotową i dłuższe doby. W początkach istnienia dinozaurów dzień trwał około 22 godzin a pod koniec ich istnienia 66 milionów lat około 23 godziny. Do 25 godzin na dobę dojdziemy za około 200 milionów lat.
10. Według analiz Ziemia będzie zdolna do podtrzymania życia jeszcze przez 0,5 do 2,3 mld lat. Wraz ze zmniejszaniem się depozytów wodoru w słonecznym jądrze jasność gwiazdy ma rosnąć. Za nieco ponad miliard lat Słońce będzie świecić o 10% jaśniej a za 3,5 mln lat o 40% jaśniej. W takich warunkach wszystkie wody powierzchniowe na planecie wyparują, a Ziemia zamieni się w piekielnie gorące i niezdatne do życia miejsce.
11. Pierwszym człowiekiem, który opuścił rodzimą planetę, był Jurij Gagarin. Dwugodzinny lot radzieckiego astronauty poza ziemską atmosferą odbył się w 1961 roku.
MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ PATRZENIA W NIEBO
gify.net
14 kwietnia to Międzynarodowy Dzień Patrzenia się w Niebo.
Można uznać, że jest to również święto astrofizyków i astronomów, którzy na co dzień obserwują to, co się dzieje nad naszymi głowami.
Dlaczego akurat 14 kwietnia ..... tego nie wie nikt, ale patrzenie w niebo jest przyjemne, zachęca do zatrzymania się na chwilę i docenienia piękna błękitnego nieba.
Niebo – część atmosfery oraz przestrzeni kosmicznej widzianej z powierzchni dowolnego obiektu astronomicznego. Czasami niebo definiowane jest również jako gęsta powłoka atmosferyczna planety.
Jako pojęcie astronomiczne niebo określane jest mianem sfery niebieskiej. Jest to umowne sklepienie, na którym Słońce, Księżyc, planety i gwiazdy przemieszczają się. Sfera niebieska podzielona jest na obszary zwane konstelacjami. W dzień niebo widziane z Ziemi ma kolor modry (intensywny niebieski), ponieważ światło słoneczne ulega rozproszeniu przez molekuły powietrza, natomiast nocą ma wygląd czarnej powierzchni, czasami pokrytej gwiazdami (w zależności od zachmurzenia). Na niebie, w zależności od aktualnych warunków atmosferycznych dostrzegalne jest Słońce, Księżyc, planety oraz gwiazdy. Naturalnymi zjawiskami widzianymi na niebie są chmury, tęcze, zorze polarne oraz opady atmosferyczne i pioruny występujące podczas burz.
Skąd pochodzi nasze polskie określenie sfery niebieskiej? Słowo „niebo" pochodzi od wyrazu prasłowiańskiego „nebo", które z kolei wywodzi się od praindoeuropejskiego „nébhos" (chmura, obłok). „Słowo odmieniło u Słowian znaczenie, przeszło na 'niebo' (jasne, pogodne, stąd niebieski), gdy pierwotnie tylko 'chmury' i 'mgły' oznaczało.
W języku polskim mamy liczne związki frazeologiczne związane z niebem:
„być jak niebo i ziemia", „być w siódmym niebie", „jak grom z jasnego nieba", „manna z nieba", „niebo w gębie", „poruszyć niebo i ziemię", „spaść jak piorun z jasnego nieba", „wielkie nieba", „wołać o pomstę do nieba", „przychylić komuś nieba", „wznosić oczy do nieba".
Niebo jest piękne i fascynujące, nic dziwnego, że od wieków budzi zaciekawienie oraz podziw, a także bywa inspiracją. Wielu ludzi poświęciło mu kilka wartych zainteresowania myśli.
Oto one:
• A. Mickiewicz, „Dziady"
„Bo słuchajcie i zważcie u siebie,
Że według bożego rozkazu:
Kto nie dotknął ziemi ni razu,
Ten nigdy nie może być w niebie".
• K. K. Baczyński, „Niebo złote ci otworzę".
„Niebo złote ci otworzę,/ w którym ciszy biała nić
jak ogromny dźwięków orzech,
który pęknie, aby żyć
zielonymi listeczkami,
śpiewem jezior, zmierzchu graniem,
aż ukaże jądro mleczne
ptasi świt".
• „A niebo zostawmy im –/ Aniołom oraz wróblom". H. Heine, „Niemcy. Baśń zimowa"
• „Pomyliłeś niebo z gwiazdami odbitymi nocą na powierzchni stawu". A. Sapkowski, „Czas pogardy"
• Po każdym spojrzeniu w niebo zostaje w oczach nieco błękitu". Aleksander Kumor
• „Są dwie rzeczy, które napełniają duszę podziwem i czcią, niebo gwiaździste nade mną i prawo moralne we mnie". Immanuel Kant
• „Wystarczy promyk nadziei, aby otwarło się niebo". Przysłowie arabskie
• „Dla wszystkich starczy miejsca pod wielkim dachem nieba". E. Stachura, „Pieśń na wyjście"
„Oprócz błękitnego nieba, nic mi więcej nie potrzeba": napisał M. Jackowski w tekście słynnej piosenki, znanej z repertuaru zespołów Maanam i Golden Life. Oby 16 kwietnia nie padał deszcz.
gify.net
Konkurs Geograficzny "Palcem po Mapie - Kraje Afrykańskie"
Afryka Kontynent Państwa - Darmowa grafika wektorowa na Pixabay
26 marca 2024 roku odbył się w naszej szkole Konkurs Geograficzny
"Palcem po Mapie - Kraje Afrykańskie". Konkurs miał na celu rozwijanie wiedzy uczniów na temat krajów Afryki, ich stolic oraz flag.
W konkursie wzięło udział 11 uczniów, którzy wykazali się znakomitą znajomością geografii Afryki. Uczestnicy mieli za zadanie rozpoznawanie krajów afrykańskich na mapie, identyfikację ich stolic oraz flag.
Konkurs odbył się w atmosferze zaangażowania i rywalizacji, a uczestnicy wykazali się
znajomością faktów geograficznych oraz umiejętnością szybkiego myślenia i dedukcji.
Oto zwycięzcy:
1 miejsce: Emilia K. z klasy 8a
2 miejsce: Lena T. z klasy 8a
3 miejsce: Jakub L. z klasy 7b
Serdecznie gratuluję wszystkim uczestnikom oraz dziękuję za ich zaangażowanie i wysiłek
w przygotowanie do konkursu. Ich pasja do geografii stanowi inspirację dla całej społeczności szkolnej.
Zapraszam do udziału w kolejnych konkursach i rozwijania wiedzy geograficznej.
M. Śliwka
www.gify.net
KWIECIEŃ
Kwiecień to miesiąc, który symbolizuje nadzieję, odradzające się życie i potencjał nowych początków. To czas, kiedy natura ożywa, a ludzie celebrują radość ze zbliżającej się wiosny
i obiecujących dni. Kwiecień zachęca nas do pozytywnych zmian i otwarcia na nowe możliwości. Życzmy sobie więc wszyscy pomyślności i radości w tym wyjątkowym miesiącu!
Nazwa "kwiecień" pochodzi od słowa "kwiat", co doskonale oddaje istotę tego miesiąca.
To właśnie teraz przyroda wybucha w kolorowych kwiatowych bukietach, przynosząc radość
i nadzieję po mroźnej zimie. Kwiaty stają się symbolem odradzającego się życia oraz obiecują przyszłe plony.
Oto kilka kwietniowych przysłów:
- Kwiecień plecień, bo przeplata trochę zimy, trochę lata.
- Kiedy w kwietniu dużo wody, wtedy maj przynosi chłody.
- Grzmot w kwietniu dobra nowina, już szron roślin nie pościna.
- Kwiecień, kiedy deszczem plecie, to się maj wystroi w kwiecie
- Kwiecień mroźny, lato obfite w zboże.
- Kwiecień na sucho, maj na mokro.
- Kwiecień zielony, maj urodzajny.
- Kwiecień z deszczem, maj z ciepłem.
- Kwiecień wietrzny, maj urodzajny.
ŻYCZENIA WIELKANOCNE
wielu wspaniałych chwil spędzonych w gronie najbliższych
oraz mnóstwa okazji do refleksji i odpoczynku.
STOLICE EUROPY - BUKARESZT
Bukareszt (rum. București) – stolica i największe miasto Rumunii oraz centrum przemysłowo-usługowe położone w południowo-wschodniej części kraju. Leży po obu brzegach Dymbowicy, która wpływa do rzeki Argeș, dopływu Dunaju. W obrębie miasta znajduje się również kilka jezior,
z których największe to Floreasca, Tei i Colentina. Bukareszt leży na siedmiu wzgórzach, co nawiązuje do tradycji rzymskiej. Miasto ma powierzchnię
228 km², a kształt zbliżony do koła. Wg spisu ludności, Bukareszt w dniu
31 lipca 2022 r. liczył 1 716 983 mieszkańców w obrębie granic miasta.
Nazwa miasta pochodzi od nazwy pasterza, Bucura, który niegdyś osiedlił się na tym terenie i zakochał się
w dziewczynie, Dambovicie. Ale co ciekawe, to fakt, że sama nazwa Bucuresti tłumaczy się jako „miasto radości". W źródłach pisanych, pierwsza wzmianka na temat Bukaresztu pojawia się w 1459 roku i traktuje
o fortecy București - rezydencji Włada IV Palownika, znanego jako hrabia Dracula. W tym czasie wybudowano Stary Dwór, czyli Curtea Veche. status stolicy kraju Bukareszt uzyskał w 1862 r. Dawniej Bukareszt był określany mianem "Paryża Wschodu". Ten zaszczytny przydomek stolica Rumunii zawdzięczała kunsztownej architekturze i imponującej kolekcji dzieł sztuki. Niestety, zarówno wojna, jak i komunistyczna władza oraz wielka klęska żywiołowa (trzęsienie ziemi z 1977 roku), boleśnie doświadczyły to wspaniałe miasto i jego dawna świetność jest już tylko wspomnieniem. Po obaleniu komunistycznego dyktatora, miasto stopniowo zaczęło odżywać. Po 2000 roku Bukareszt zaczęto dostosowywać do europejskich standardów, co jeszcze bardziej uczyniło stolicę Rumunii prawdziwą mozaiką kontrastów.
Będąc w Bukareszcie należy zobaczyć:
- Budynek Parlamentu - jest to drugi największy budynek administracyjny na świecie (po Pentagonie), oprócz tego jest też najcięższy. Szacuje się, że budowla waży około 4.098.500.000.
- Pałac Ceausescu – siedzibę UNESCO.
- Arcul de Triumf – Łuk Triumfalny - wzorowany na Łuk Triumfalny w Paryżu. Został wykonany z drewna
i poświęcony rumuńskim żołnierzom walczącym w I wojnie światowej. W 1936 roku został zrekonstruowany w granicie i zaprojektowany przez architekta Petre Antonescu. Ma wysokości 27 metrów. - Ateneul Roman – rumuńskie Atheneum.
- Muzeul Satului.
- Palatul Regal (Pałac Królewski) - dziś Muzeul National de Arta (Narodowego Muzeum Sztuki).
- Pałac Draculi, Włada III Palovnika.
- Skansen Muzeum Wsi.
- Muzeum Historii Naturalnej imienia Grigore Antipy.
Większość najpiękniejszych obiektów jest zgromadzona w obrębie ścisłego centrum.
Ciekawostki
- Bukareszt słynie z jednego z najszybszych połączeń internetowych w Europie. To samo dotyczy ogromnego rozwoju w dziedzinie IT. Wiele zagranicznych firm, takich jak IBM, ma swoje biura w Bukareszcie, ponieważ Rumuni są naprawdę dobrzy w programowaniu. Rumuński jest drugim, po angielskim, najczęściej używanym językiem w Microsoft.
- 64 tys. bezpańskich psów przemierza ulice Bukaresztu. Jest to jeden z największych problemów
w Bukareszcie, a właściwie problem ogólnokrajowy. Każdego roku w Bukareszcie ponad 10 tys. ludzi jest ugryzionych przez bezpańskie psy.
Kolaż zdjęć Bukaresztu. Od góry od lewej do prawej: 1) Szpital Colțea; 2) Ateneum Rumuńskie; 3) Aleja Zwycięstwa;
4) dzielnica Lipscani, widok na Caru'cu Bere i klasztor Stavropoleos; 5) Pałac Sprawiedliwości; 6) Pałac CEC;
7) dawna siedziba Narodowego Banku Rumuni; 8) Park Floreasca
Autorstwa User:JmabelUser:PudelekUser:Stratoreaperfusion-of-horizons at FlickrUser:Bogdan-caramanUser:Mark AhsmannUser:Alexandru EneUtilizator:Miehs at Romanian Wikipedia - Ten plik jest pochodną pracą:Bucharest - Spitalul Clinic Coltea - pano 01-equalized.jpgAteneul Român 1.jpgHotel Continental - Calea Victoriei.jpgFlickr - fusion-of-horizons - Stavropoleos (254).jpgPalace of Justice, Bucharest - outdoor night photo.JPGCEC Palace - 20140702 Bucureşti 124.jpgRO B - Banca Națională a României, corp vechi.jpgParcul Floreasca - panorama.jpg, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=67205246
ŚWIATOWY DZIEŃ METEOROLOGII
Światowy Dzień Meteorologii obchodzimy 23 marca, dla upamiętnienia powołania w 1950 roku Międzynarodowej Organizacji Meteorologicznej (WMO). Jej celem jest zapewnienie każdemu państwu (narodowi), niezależnie od jego rozwoju gospodarczo-ekonomicznego, dostępu do prognozy pogody oraz informacji dostosowanych do podstawowych potrzeb kraju. Obchody święta związane są z podkreśleniem znaczenia służb meteorologicznych i hydrologicznych w walce z katastrofami naturalnymi.
Tales z Miletu był najprawdopodobniej pierwszym meteorologiem, o którym wspominają źródła pisane. Swoje badania prowadził nie tylko na obszarze dzisiejszej Grecji, lecz również w Egipcie. Jego badania dotyczyły kierunków wiatru w dolinie Nilu. Owocem wieloletnich obserwacji było odkrycie, że w momencie, gdy wiatr po wielu miesiącach nagle zmienia kierunek, następuje pora wylewów Nilu. Było to jednocześnie pierwsze szczegółowe opisanie monsunu, czyli wiatru przynoszącego sezonowe opady deszczu. Jednak to nie Talesa, lecz Arystotelesa często nazywa się ojcem meteorologii, ponieważ w 334 roku pne wydał dzieło "Meteorologica", od którego ta dziedzina nauki zaczerpnęła nazwę. Za pierwszego polskiego meteorologa można uznać księdza Marcina Biema, rektora Akademii Krakowskiej, który prowadził sporadyczne obserwacje pogody na ziemiach polskich już w 1490 roku.
Obecnie prognozy w prasie nie robią już na nikim większego wrażenia. Po prostu nie wyobrażamy sobie, aby jej tam nie było. Jednak w drugiej połowie dziewiętnastego wieku była to nowość. Pierwszą w dziejach ludzkości informację o stanie pogody przygotował Robert FitzRoy, angielski żeglarz, pierwszy człowiek, który wprowadził na stałe termin "prognoza pogody". Jego pierwszą oryginalną prognozę opublikowała gazeta brytyjska The Times 1 sierpnia 1861 roku. Dzisiaj podstawą prognozowania pogody, poza obserwacjami naziemnymi, są oczywiście satelity. Musimy jednak pamiętać, że żadna prognoza nie jest nigdy pewna w 100%, zwłaszcza w naszych szerokościach geograficznych.
Światowy Dzień Wody i Dzień Ochrony Morza Bałtyckiego
żródło: Pixabay
Dzień Ochrony Bałtyku został uchwalony w 1997 roku przez Komisję Helsińską jako element Światowego Dnia Wody. Obchodzony jest w dziewięciu państwach położonych nad Bałtykiem (Dania, Niemcy, Polska, Rosja, Litwa, Łotwa, Estonia, Finlandia, Szwecja).
Bałtyk jest morzem śródlądowym, które kontakt ze światowym oceanem ma jedynie przez Cieśniny Duńskie. W związku z tym wymiana wód jest bardzo utrudniona i jej całkowita wymiana trwa około 30 lat! Środowisko morza jest szczególnie narażone na degradację. Wszystkie nieoczyszczone ścieki wytwarzane przez kraje regionu Morza Bałtyckiego, w tym ścieki przemysłowe, wpływają do tego stosunkowo niewielkiego akwenu. Oprócz tego Bałtykowi zagraża również energetyka wiatrowa, transport morski, turystyka i rekreacja, rolnictwo, rybołówstwo, gazociągi i wydobycie surowców. Jest również zbiornikiem płytkim (średnia głębokość wynosi 52 m) i mało zasolonym (średnie zasolenie wynosi 7%) . Wszystko to sprawia, że jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych mórz na świecie.
Wszyscy mamy wpływ na to, co wpływa do morza.
Co możemy zrobić każdego dnia, aby chronić Bałtyk i przyrodę? Liczą się proste działania!
-
Zrezygnuj z plastikowych toreb, słomek, mieszadełek, kubków i innych jednorazowych plastikowych przedmiotów,Noś maski na twarz wielokrotnego użytku i torby na zakupy,
-
Na plaży nie zbliżaj się do dzikich zwierząt, nie wspinaj się na wydmy, nie niszcz dzikiej przyrody, zabierz ze sobą śmieci,
-
Kupuj odpowiedzialnie: zawsze wybieraj ryby i produkty sezonowe, lokalne i najlepiej ekologiczne.
-
Środki chemiczne zastąp preparatami naturalnego pochodzenia.
*** Ciekawostki o Bałtyku***
1. Nazwa Morza Bałtyckiego, wywodzi się od starosłowiańskiego słowa „blato”, czyli „wielka, słona woda”.
2. Powstało około 15 000 lat temu na skutek topnienia lodowców i jest najmłodszym morzem.
3. Powierzchnia linii brzegowej morza wynosi około 8 000 km. Jest bardzo urozmaicona, składają się na nią: mierzeje, zatoki, zalewy, klify, fiordy oraz niskie i wysokie wybrzeża.
Największymi zatokami są Zatoka Botnicka, znajdująca się pomiędzy zachodnim wybrzeżem Finlandii a wschodnim wybrzeżem Szwecji, Zatoka Fińska, znajdująca się pomiędzy Rosją, Estonią i Finlandią, a także Zatoka Ryska, która znajduje się pomiędzy Łotwą i Estonią.
4. Na Bałtyku położona jest najmniejsza wyspa na świecie – wyspa Märket, która należy do archipelagu Wysp Alandzkich. Powierzchnia wyspy to zaledwie 0,03 km2. Co ciekawe wysepka należy do dwóch państw – Finlandii oraz Szwecji. Märket nie jest aktualnie zamieszkana. Obowiązują tam dwie strefy czasowe.
5. Największe wyspy na Bałtyku to: Zelandia (Dania), Gotlandia (Szwecja), Serema (Estonia), Olandia (Szwecja). Wśród wysp bałtyckich dwie należą do Polski: Wolin, Uznam ( Polska i Niemcy).
6. Objętość Bałtyku wynosi 21 721 km³.
7. Fauna i flora morza nie są zbyt bogate, ponieważ mniej więcej jedna czwarta wód Bałtyku znajduje się w strefie beztlenowej. W morzu żyją między innymi płaszczki, jesiotry, węgorze, śledzie bałtyckie, łosoś, szproty, sardele, pstrągi czy sandacze. W Bałtyku występują również morświny, które są zagrożone całkowitym wyginięciem. Żarłacz śledziowy, to gatunek rekina, który również pływa w naszym morzu. Jest niegroźny dla człowieka.
8. Żyją tu dwa rodzaje meduzy. Nieduża, często widziana przy brzegu chełbia modra, to niegroźna dla człowieka meduza. Choć ma niewielkie parzydełka, nie są one w stanie wyrządzić człowiekowi krzywdy. Drugą meduzą jest bełtwa festonowa. To rzadko spotykany gatunek meduzy, które średnica wynosi aż 2 metry. Jest bardzo niebezpieczna dla człowieka. Jej parzydełka, wydzielają silnie trujący jad, który jest bolesny dla człowieka. Na całe szczęście, bełtwa zamieszkuje głębokie rejony morza, stąd bardzo rzadko można ją dostrzec. W wodach Bałtyku żyją krewetki, małże oraz kraby.
Do roślin, które tutaj występują, można zaliczyć między innymi ramienicę bałtycką, rupię morską czy zamętnicę błotną.
9. Bałtyk zaliczany jest do mórz chłodnych. Letnią porą temperatura akwenu wynosi średnio 18°C - 20°C, natomiast zimą północna część Bałtyku zamarza, a w środkowj i południowej części średnia temperatura nie przekracza 2,5°C.
10. Największe rzeki wpływające do Morza Bałtyckiego to Wisła, Odra, Wisła, Niemen, Dźwina i Newa.
11. W Sopocie znajduje się najdłuższe molo nad Morzem Bałtyckim oraz najdłuższe drewniane molo w Europie. Część spacerowa 511,5 m, z czego 458 m wchodzi w głąb Zatoki Gdańskiej.
12. W Morzu Bałtyckim zatopionych jest ponad 100 wraków statków. Na dnie, po zakończonej II wojnie światowej, zatopiono groźną broń chemiczną.
13. W okolicach Zatoki Gdańskiej, Mierzei Wiślanej oraz u nasady Mierzei Helskiej, znajdują się największe, polskie kopalnie bursztynu. Bursztyn pochodzący z Morza Bałtyckiego, jest najbardziej cenioną odmianą bursztynu, ze względu na łatwość w obróbce.
14. Co roku wody Bałtyku pochłaniają 50 ha lądu.
źródło: Pixabay
DZIEŃ DZIAŁAŃ NA RZECZ RZEK
14 marca Międzynarodowy Dzień Działań na Rzecz Rzek
Święto ma przypomnieć o zagrożeniach, jakimi są zanieczyszczenia rzek przez spuszczanie do nich ścieków. Wodom szkodzi też zaśmiecanie terenów przybrzeżnych.
Działalność człowieka ma ogromny wpływ na rzeki, ponieważ kaskadyzacja, kanalizacja oraz odcinanie od dolin prowadzi do katastrofalnych skutków. Rzeki są regulowane coraz bardziej eksploatowane oraz zanieczyszczane. Ingerowanie w ich naturalny stan prowadzi do zbyt małego potencjału magazynowania wody.
Powinniśmy dbać o rzeki, gdyż tysiącom gatunków zapewniają dom, pożywienie - tereny łowne, kanały migracyjne i wodopoje, jak również środowisko rozrodu i wychowania potomstwa. Decydowały one od wieków o życiu ludzi. Obecnie dostęp do czystej wody też jest ważny. Pamiętajmy, że mamy wpływ na stan rzek. Jak ważne są, o czym świadczy, że mają swoje święto. Przypada ono 24 września. Warto zainteresować się najbliżej płynącą rzeką.
*Ciekawostki*
1. Najdłuższe rzeki:
Nil 6650 km Afryka
Amazonka 6400 km Ameryka Południowa, wg innych źródeł 7040 km
Jangcy 6300 km Azja
Missisipi 5071 km Ameryka Północna
Wołga 3530 km Europa
Darling 2739 km Oceania
2. Najkrótsza rzeka świata: D-River 37 m, ( USA). W Polsce to Klonowica płynie w Augustowie 500 – 800m
3. Najszersza rzeka świata: Amazonka w środkowym biegu 20 km, w dolnym 100 km
4. Gostynia (niem. Gostine, nazywana również Gostynką) – rzeka w południowej Polsce, w województwie śląskim. Przepływa przez Orzesze, Gostyń, Tychy oraz Bieruń Nowy. Płynie z zachodu na wschód.Długość 32,1 km, powierzchnia zalewni 349 km, źródło: Orzesze, ujście: w Bieruniu do WisłyDo najważniejszych dopływów rzeki Gostynii należą:
- Lewe dopływy: Mleczna, Potok Tyski, Potok Wyrski, Potok Paprocański
- Prawe dopływy: Stara Gostynka, Rów Młynówka
Źródło: Wikipedia
źródło:gify.net